W kwietniu 1988 r. powołana została pierwsza w Olsztynie placówka badawcza Polskiej Akademii Nauk pod nazwą Centrum Agrotechnologii i Weterynarii Polskiej Akademii Nauk, którą już w 1995 roku podniesiono do godności Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności Polskiej Akademii Nauk, z uprawnieniami do nadawania stopnia naukowego doktora nauk rolniczych. Jej organizator i dyrektor, członek rzeczywisty PAN prof. Tadeusz Krzymowski wystąpił do wszystkich kierowników placówek naukowych Olsztyna z propozycją powołania w Olsztynie Komisji Współdziałania Placówek Naukowych Olsztyna. Pierwsze posiedzenie Komisji odbyło się 8 lutego 1990 roku. Wzięli w nim udział: prof. Jerzy Strzeżek – rektor ART, prof. Stanisław Kawula – rektor WSP, prof. Jan Szczerbowski – dyrektor Instytutu Rybactwa Śródlądowego, doc. Edmund Wojnowski – dyrektor Ośrodka Badań Naukowych im. W. Kętrzyńskiego, prof. Tadeusz Krzymowski – dyrektor Centrum Agrotechnologii i Weterynarii PAN, doc. Tadeusz Płodzień – dyrektor Oddziału Olsztyńskiego Instytutu Mleczarstwa, mgr Janusz Cygański – dyrektor Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. W skład Komisji wszedł także jako jej członek przedstawiciel olsztyńskiego środowiska naukowego w Radzie Głównej Szkolnictwa Wyższego prof. Andrzej Hopfer. Przewodnictwo Komisji powierzono członkowi rzeczywistemu PAN prof. Tadeuszowi Krzymowskiemu.
Komisja na kilku swoich posiedzeniach rozpatrywała różne warianty zorganizowania i zintegrowania środowiska naukowego Olsztyna. Rozważano także możliwości dalszego rozwoju nauki w Olsztynie i potrzebę powołania pozarządowego stowarzyszenia czyli Olsztyńskiego Towarzystwa Naukowego, na wzór istniejących towarzystw naukowych w Warszawie, Gdańsku, Toruniu, Płocku i innych miastach.
Z inicjatywą powołania Olsztyńskiego Towarzystwa Naukowego wystąpił prof. Stefan Tarczyński. Po zapoznaniu się ze statutami wymienionych towarzystw naukowych i po wielu dyskusjach, Komisja Współdziałania Placówek Naukowych Olsztyna uchwaliła, że w Olsztynie, wobec działającego już Towarzystwa Naukowego im. W. Kętrzyńskiego, nie należy powoływać tradycyjnego Towarzystwa Naukowego, lecz stowarzyszenie działające według nowych, odpowiednich dla Olsztyna potrzeb i zasad. Do udziału w dalszych posiedzeniach Komisji zaproszono prof. Stefana Tarczyńskiego. Na ostatnim posiedzeniu, w dniu 28 czerwca 1990 roku, Komisja zaakceptowała koncepcję powołania w Olsztynie stowarzyszenia pod nazwą Olsztyńskie Forum Naukowe (OFN).
Z udziałem prof. Stefana Tarczyńskiego, opracowany został projekt statutu OFN. Został on przedstawiony w dniu 18 czerwca 1990 roku na posiedzeniu Organu Założycielskiego, w Sali Senatu ART. Statut zakładał, że Olsztyńskie Forum Naukowe będzie organizacją zrzeszającą ludzi o znaczącym doświadczeniu w zakresie organizacji nauki i dydaktyki. Członkami OFN zostaliby: członkowie PAN zamieszkali w Olsztynie, aktualni i byli rektorzy, prorektorzy i dziekani uczelni akademickich, dyrektorzy placówek PAN i instytutów badawczo-rozwojowych, przewodniczący olsztyńskich oddziałów ogólnopolskich towarzystw naukowych oraz wybitne postaci olsztyńskiego środowiska naukowego, wybrane według określonych zasad.
Statut określał, że głównym celem OFN będzie dążenie do integrowania środowiska naukowego oraz przewidywał utworzenie ram organizacyjnych dla opracowania opinii i stanowisk w sprawie dalekosiężnych planów rozwoju nauki i szkolnictwa wyższego w regionie warmińsko-mazurskim.
Przedstawione w niniejszym opracowaniu informacje mają dzisiaj charakter historyczny. Są one jednocześnie opisem wielu starań i zabiegów całego środowiska naukowego Olsztyna, które były niezbędne do realizacji ambitnego celu, tj. utworzenia uczelni o statusie uniwersytetu nieprzymiotnikowego. Wiele osób, zarówno związanych bezpośrednio z olsztyńskim szkolnictwem wyższym i nauką, jak też wykonujących inne zadania zawodowe, wniosło przez kilka kolejnych lat swoje społeczne zaangażowanie i wysiłek w realizację tego przedsięwzięcia.
Zebranie założycielskie OFN w dniu 18 czerwca 1990 r., w którym uczestniczyło 21 członków założycieli, przyjęło przygotowany statut i podjęło uchwałę o złożeniu odpowiedniego wniosku do Sądu w Olsztynie. Oto członkowie założyciele OFN w układzie alfabetycznym: dr Stanisław Achremczyk, mgr Janusz Cygański, doc. dr hab. Teresa Doboszyńska, doc. dr hab. Luiza Dusza, doc. dr hab. Ireneusz Dynerowicz, prof. dr hab. Andrzej Hopfer, prof. dr. hab. Zbigniew Jabłonowski, prof. dr hab. Irena Koczowska, doc. dr hab. Henryk Kostyra, prof. dr hab. Tadeusz Krzymowski, mgr inż. Włodzimierz Lossman, doc. dr hab. Roch Mackowicz, prof. dr hab. Janina Mikołajska, prof. dr hab. Henryk Piaścik, prof. dr hab. Czesław Platt, dr inż. Tadeusz Płodzień, prof. dr hab. Tadeusz Stachowski, mgr. W. Skrot, doc. dr hab. Wiesław Szczepański, prof. dr hab. Jan Szczerbowski, prof. dr hab. Stanisław Szteyn, prof. dr hab. Stefan Tarczyński, dr Zbigniew Wieczorek. W dniu 18 grudnia 1990 r. odbyło się zebranie członków OFN, w czasie którego dokonano wyboru jego władz. Decyzją z dnia 28 grudnia 1990 r. Sąd w Olsztynie powołał OFN i zatwierdził jego statut.
Bardziej szczegółowe informacje o historii OFN są zamieszczone w publikacji Tadeusza Krzymowskiego i Stanisławy Stefańczyk-Krzymowskiej (link do pliku pdf).