Głównym zadaniem OFN jest inicjowanie strategicznych działań, przyczyniających się do realizacji wizji „Olsztyn miastem nauki i kultury” oraz włączanie ludzi nauki do prac nad rozwiązywaniem problemów związanych z poprawą jakości życia społeczności Olsztyna oraz Warmii i Mazur.
W związku z powyższym planuje się:
- ciągłe upowszechnianie, w publikacjach prasowych, wywiadach radiowych i telewizyjnych oraz w Internecie, wizji i planu działań organizacyjnych, zmierzających w perspektywie kilkudziesięciu lat do uczynienia Olsztyna miastem nauki i kultury;
- organizowanie i rozwijanie działań stymulujących decydentów, a więc Ministerstwa Nauki i Edukacji, Polskiej Akademii Nauk, władz wojewódzkich, włodarzy Olsztyna, samorządów, kierownictwa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Oddziału PAN w Olsztynie i Białymstoku, a także innych placówek naukowych i kulturalnych do realnego i znaczącego zdynamizowania i wzbogacania środowiska naukowego stolicy Warmii i Mazur. Chodzi o faktyczne podwyższenie jakości prowadzonych badań, zwiększenia liczby zatrudnionych pracowników nauki oraz unowocześnianie bazy materialnej na potrzeby prowadzenia działalności naukowej oraz intensyfikacji wymiany intelektualnej.
OFN będzie dążyć do intensywnego rozwoju naukowego Uniwersytetu, w szczególności do zatrudnienia utalentowanych badaczy, do sukcesywnego umacniania i powoływania nowych jednostek, a także kierunków kształcenia i badań:
w naukach humanistycznych i społecznych:
- do intensywnego rozwoju niedawno powołanego kierunku kształcenia i badań z zakresu psychologii;
- do powołania jednostki prowadzącej badania i dydaktykę z zakresu zarządzania publicznego oraz problemów przywództwa politycznego i publicznego;
- do podnoszenia poziomu wielowątkowych i otwartych na dialog badań nad dziejami i współczesnością, kulturą oraz literaturą, sztuką itd. Warmii i Mazur, w którym szczególna rola przypada przedstawicielom nauk humanistycznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie oraz Instytutowi Północnemu im. W. Kętrzyńskiego;
w naukach o życiu, głównie medycznych:
- do budowy w Olsztynie w najbliższym czasie dużego i wzorowo zorganizowanego Uniwersyteckiego Szpitala ze specjalistyczną kadrą i wyposażonego nowoczesny sprzęt. Jest to warunek pozyskania dla Olsztyna z innych ośrodków naukowych wysoko wykwalifikowanej i ambitnej kadry medycznej;
- do powołania w możliwie krótkim czasie niezbędnych dla Olsztyna kierunków kształcenia, badań i specjalności, z zakresu geriatrii, onkologii, szeroko rozumianej rehabilitacji, stomatologii, biologii medycznej;
- do rozbudowy kierunku kształcenia i badań z zakresu nauki o zdrowiu (kształcenie pielęgniarskie i ratowników medycznych);
- do rozszerzenia badań i nauczania z zakresu genetyki i genomiki, na takich kierunkach jak bioinżynieria, rolnictwo, biologia medyczna i medycyna weterynaryjna, ponieważ współczesna genetyka jest fundamentem zarówno poznawania mechanizmów regulacyjnych w żywych organizmach, jak i rozwoju nowoczesnych i innowacyjnych zakładów badawczych i firm biotechnologicznych
- propagowanie aplikacyjnych kierunków badań, które mogą początkować powstawanie startupów, firm innowacyjnych i zaawansowanych usług opartych o naukę, niezbędnych w poszukiwaniu szans podniesienie statusu ekonomicznego społeczeństwa Olsztyna, Warmii i Mazur;
w naukach chemicznych:
- do powołania nowej jednostki badań i kształcenia z zakresu chemii, powiązanej merytorycznie z jednostkami prowadzącymi działalność badawczą w obszarze nauk o życiu.
W odniesieniu do rozwoju placówek badawczych funkcjonujących poza Uniwersytetem należy dążyć do:
- przekształcenia dzisiejszego Oddziału Nauki o Żywności Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN (IRZiBŻ) w samodzielny Instytut Żywności i Fizjologii Żywienia Człowieka PAN, rozwijający zarówno badania podstawowe z zakresu fizjologii przewodu pokarmowego, jak i badania stosowane dotyczące racjonalnego żywienia człowieka;
- przekształcenia dzisiejszego Oddziału Biologii Rozrodu IRiBŻ PAN w samodzielny Instytut Biologii Rozrodu oraz Rozrodczości Zwierząt i Człowieka PAN, prowadzący podstawowe badania regulacji fizjologicznych procesów rozrodczych różnych gatunków zwierząt oraz człowieka, a także obejmujących kontrolę czynników biologicznych i środowiskowych, umożliwiających stymulację lub ograniczanie rozrodczości;
- intensywnego rozwoju nowoutworzonego Instytutu Północnego im. Wojciecha Kętrzyńskiego, podległego Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego;
- zorganizowania, na podstawie istniejących już na Mazurach placówek naukowych PAN w Mikołajkach, w Baranowie i w Popielnie oraz podległego Ministerstwu Rolnictwa Instytutu Rybactwa Śródlądowego, Centrum (w przyszłości Instytutu) Ekologii i Ochrony Mazurskich i Podlaskich Zasobów Przyrodniczych. Jednostka ta prowadziłaby badania nad genetycznymi i środowiskowymi uwarunkowaniami bioróżnorodności, a także nad ekologią roślin i zwierząt oraz ekotoksykologią, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu związków biologicznie czynnych, które przedostają się do środowisk wodnych z pól uprawnych i przemysłu.
OFN pragnie wszcząć i kontynuować twórczą dyskusję w środowisku naukowym Olsztyna, aby wypracowywać poglądy i poszukiwać odpowiedzi na ważne problemy dotyczące organizacji badań naukowych i kształcenia kadr. OFN stwarza szanse instytucjonalnej współpracy reprezentantów różnych dziedzin (przede wszystkim przyrodników i humanistów), jak też jest platformą kultywowania tradycji akademickich przekazywanych młodemu pokoleniu badaczy.
OFN będzie inicjować dyskusję oraz organizować odpowiednie spotkania środowiskowe (debaty, sesje lub konferencje naukowe):
- w celu popularyzacji nauki, we współpracy z Muzeum Warmii i Mazur, OFN zorganizuje coroczny cykl wykładów pod hasłem „Zamkowe Spotkania z Nauką”.
- we współpracy z Urzędem Marszałkowskim OFN zrealizuje coroczne konkursy na prace naukowe, łączące walory poznawcze z ich użytecznością w praktyce gospodarczej i społecznej województwa.
W ramach przewidzianej Statutem lokalnej działalności pracowników nauki na rzecz Olsztyna i Województwa Warmińsko-Mazurskiego OFN będzie kontynuować rozpoczęte już działania zmierzające do likwidacji bądź ograniczenia w Olsztynie patologii społecznych; bezdomności, skrajnego ubóstwa i wykluczenia.